Waarom vallen mannen sneller af dan vrouwen?

‘Het is niet eerlijk, het is niet eerlijk, het is niet eerlijk”, zegt Lisa Young, een gerenommeerde Amerikaanse doctor in de diëtetiek en auteur van het onlangs verschenen boek ‘Finally Full, finally Slim’. Young doelt hiermee op het wetenschappelijk bewezen feit dat vrouwen niet alleen meer vet opslaan, maar ook nog eens minder snel afvallen dan mannen. Uit onderzoek blijkt dat dat op alle continenten, in elk ras en in elke cultuur zo is. En dat komt niet omdat vrouwen meer eten, integendeel.

Mannen en vrouwen consumeren ruwweg hetzelfde percentage vet als onderdeel van hun eetpatroon (ongeveer een derde van alle calorieën), en mannen krijgen, hoe dik of slank ze ook zijn, over het geheel genomen meer calorieën binnen dan vrouwen. Echter, mannen en vrouwen verwerken voedsel anders, voornamelijk door hun genen, door hormonen en door de biochemische trajecten die voedsel al dan niet in vet omzetten.

Pasgeboren baby’s
Dat verschil tussen mannen en vrouwen is bij de geboorte al zichtbaar. Onderzoekers aan de universiteit van Zaragoza in Spanje onderzochten vetmetingen bij meer dan 4500 pasgeboren baby's. Ze vergeleken de metingen van hun huidplooien net als hun lengte en gewicht, en ze zagen dat meisjes in alle gevallen een dikkere huidplooi (dus meer vet) hadden dan jongens. Of een baby nu langer of korter, iets jonger of ouder, lichter of zwaarder was, het belangrijkste om te bepalen hoeveel vet een baby had, was het geslacht. Bij soortgelijke onderzoeken naar duizenden baby's in Ierland, Frankrijk, België en de Verenigde Staten werd steeds dezelfde conclusie getrokken.

Puberteit
Vanaf tienjarige leeftijd wordt het verschil nog groter. Bij de aanvang van de puberteit neemt bij meisjes het onderhuidse vet aanzienlijk toe vergeleken met dat van jongens. Op zeventienjarige leeftijd hebben meisjes tussen de 44 en 93 procent meer vet dan jongens. Tijdens de puberteit krijgen meisjes er ruim 900 gram vet per jaar bij, terwijl jongens slechts een vijfde daarvan erbij krijgen, hoewel jongens over het algemeen zwaarder zijn omdat ze meer spier- en botmassa hebben. Dr. Michael Jensen is arts aan de Mayo Clinic in Rochester, Minnesota en bestudeert al tientallen jaren de verschillen in vetopslag tussen mannen en vrouwen. Hij vertelt: 'Wanneer jonge meisjes en jongens de puberteit doorlopen, krijgen meisjes er feitelijk vet bij, wat op typisch vrouwelijke manier over het lichaam wordt verdeeld. Mannen verliezen veel van hun onderhuidse vet.' Dit betekent dat deze gewichtsveranderingen als gevolg van geslacht ervoor zorgen dat we er mannelijker of vrouwelijker uitzien.

Meer eten zonder aan te komen
Dit wordt bevestigd door het National Health and Nutrition Examination Survey, uitgevoerd door de Centers for Disease Control. Dit onderzoek verzamelde gegevens over 15.912 proefpersonen en toonde aan dat vrouwen, ongeacht of ze blank, Mexicaans of Afrikaans zijn, vet veel effectiever opslaan dan mannen. Er werd aangetoond dat mannen over het geheel genomen 51 procent meer calorieën consumeren dan vrouwen. Hoewel een waarschijnlijke verklaring hiervoor is dat mannen meer spier- en botmassa hebben dan vrouwen en daarom meer calorieën nodig hebben, bleek toen de gemiddelde spier- en botmassa in mannen werd gemeten, dat deze slechts 33 procent hoger waren dan die in vrouwen. Mannen kunnen dus per kilo gewicht meer eten dan vrouwen en toch niet aankomen.

Voordelen van meer vet
Waarom de natuur dit zo bedacht heeft? Niet voor niets: er zijn duidelijke evolutionaire voordelen aan het hebben van meer vet. Vet geeft ons lichaam het signaal dat alles goed is met de wereld, dat er voldoende voedsel voor ons is om in de puberteit te komen en kinderen te krijgen. Menstruatie en zwangerschap zijn niet eens mogelijk als we onvoldoende lichaamsvet hebben.

En er is hoop. Laat deze resultaten je niet ontmoedigen, zegt eerdergenoemde dieetexpert Lisa Young. ‘Vrouwen kunnen stappen ondernemen om hun kansen te verbeteren, namelijk door via krachttraining hun spiermassa te vergroten. Bovendien is gewichtsverlies onderaan de streep altijd positief voor mensen met overgewicht, of die al met gezondheidsproblemen, zoals prediabetes, kampen.’

Al deze efficiënte opslag van vet bij vrouwen heeft gelukkig ook een voordeel. 'Het voordeel van deze verdeling van voedingsstoffen voor vrouwen is dat de lipidewaarden in hun bloed laag worden gehouden. Dus voor vrouwen is de kans op hart- en vaatziekten als gevolg van hoge lipidewaarden in het bloed lager. Dat is gezonder. Het is dus belangrijk tegen mannen te zeggen dat ze misschien wel slank zijn als ze jong zijn, maar als ze zwaarder worden wanneer ze ouder zijn, ze een veel slechtere conditie hebben dan vrouwen, ook al zijn deze even veel aangekomen, omdat het vetweefsel van vrouwen veel meer bescherming biedt dan het vet van mannen.' Dus het vet van vrouwen houdt vrouwen misschien wel langer in leven. Eindelijk een voordeel…

Bronnen:

• Sylvia Tara, auteur van ‘Waarom de één wel dik wordt en de ander niet, de wetenschap achter vet’ (http://thesecretlifeoffat.com/)
  
• Lisa Young, een gerenommeerd diëtiste en auteur van het in 2019 verschenen boek ‘Finally Full, Finally Slim’ (https://drlisayoung.com/finally-full-finally-slim/)
  
• www.healthline.com