Hoe kom ik af van mijn emotie-eten?

De meeste van ons kennen het wel: eten als troost wanneer je verdrietig, boos of onrustig bent. En dan vooral calorierijk eten, zoals koek, chocola of chips. Eigenlijk is het te vergelijken met vroeger, wanneer je als kind viel en je pijn deed, een snoepje kreeg als troost. Dus belonen we onszelf na een zware werkdag, of een moeilijke dag met de kinderen. Zo houden we onszelf voor dat chocola helpt als je je niet zo fijn voelt.

Toch stelt de wetenschap vragen bij het fenomeen emotie-eten. Anita Jansen, Hoogleraar Experimentele Klinische Psychologie aan de Universiteit Maastricht, noemt het zelfs een fabel. Zij en haar collega Peggy Bongers hebben na een halve eeuw wetenschappelijk onderzoek nauwelijks overtuigend bewijs gezien dat structureel je zorgen weg eten een echte aandoening is. Zij baseren zich daarbij op 25 eerdere onderzoeken. ‘Het voelt als iets logisch, maar als je het onderzoekt, blijkt dat mensen die zichzelf een emotie-eter noemen bijvoorbeeld ook te veel eten als ze zich juist goed voelen’, zegt Anita. ‘En omgekeerd: in laboratoriumexperimenten waarbij emotie-eters verdrietig werden gemaakt met een droevige film of herinnering, gaan ze doorgaans niet méér eten’, aldus Bongers.

Het lijkt er volgens de psychologen dus op dat mensen emotie-eten als excuus achteraf gebruiken. Uit eerdere onderzoeken bleken eetbuien niet per sé voort te komen uit stemmingswisselingen. ‘Emoties kunnen wel degelijk eetgedrag uitlokken, maar dat het alleen gebeurt als je je rot voelt, is moeilijk vol te houden’, verklaart Bongers. Argeloze eters die toch zweren dat ze een emotie-eter zijn, raadt de psychologe aan nog eens wat kritischer naar zichzelf en hun eetgedrag te kijken. ‘Ze hebben misschien het idee dat ze overeten als ze zich rot voelen, maar houd het eens bij. Hoe bewuster je met je eetgedrag bezig bent, des te gemakkelijker wordt het ook om eventuele problemen aan te pakken.’

Hier wat tips voor als je toch zin krijgt in troosteten.

• Verzet je zinnen.
  Dwing jezelf even iets compleet anders te doen, iets waarmee je niet je smaak, maar andere zintuigen prikkelt. Neem een bad, maak een wandeling, zet Netflix aan of lees een boek. Want vervelende gevoelens kun je ook verzachten met andere dingen dan eten.

• Het ik-moet-nu-eten-moment.
  Maak een lijst van wat je écht ooit wilt doen. Zo kom je uit het ‘ik-moet-NU-eten-moment’ en ga je de zaken weer in perspectief zien. Dat schrijft de Amerikaanse klinisch psychologe Susan Albers in haar boek ‘Vijftig manieren om jezelf te troosten zonder voedsel’. Koop een mooi notitieboekje voor jezelf en schrijf er in waar je echt naar verlangt. Kijk erin op de momenten dat je je akelig voelt.

• Wees lief voor jezelf
  Wie heeft geleerd zichzelf met voedsel te troosten als het tegenzit, is daar niet van de ene dag op de andere van af. Volgens de hierboven genoemde hoogleraar Anita Jansen kan het even duren voordat je er gunstigere gewoontes voor in de plaats hebt aangeleerd.