Van vet word je dik en daarom is het slecht

Vet heeft de naam dik te maken. Enerzijds is dat begrijpelijk, want vet bevat 9 kilocalorieën per gram, terwijl koolhydraten of eiwitten elk slechts 4 kilocalorieën per gram bevatten. Met een gram vet krijg je dus meer dan de dubbele hoeveelheid energie binnen. Daarnaast hebben jarenlange campagnes om op vet te letten, bij velen het idee ingepeperd dat vet vermeden zou moeten worden. Toch is vet op zich niet slecht, te veel vet wel.

Vetopslag

Wie te dik is, heeft inderdaad veel vet opgeslagen. Als vet in de voeding niet direct wordt gebruikt voor de benodigde energievoorziening, omdat er aanbod is van andere energiebronnen (bijvoorbeeld in de vorm van koolhydraten), wordt het opgeslagen als reservevet voor de langere termijn. Dat gebeurt relatief snel. Binnen enkele uren na het eten van vet kan het worden opgeslagen als lichaamsvet. Als dat vet in de buikholte en rond of in organen terechtkomt, is dat onwenselijk voor de gezondheid. Maar zoals hierboven al aangegeven, is het niet alleen het vet in de voeding dat tot vetopslag leidt. Ook een teveel aan koolhydraten of eiwitten draagt bij aan een grotere vetopslag.
Veel mensen houden van vet eten. Vette producten zijn vaak smaakvol, omdat vet smaken en aroma’s goed met zich mee kan dragen. Daarbij vinden mensen de structuur van vet vaak lekker, denk aan mayonaise. Het risico van lekkere producten met vet, die relatief veel kilocalorieën bevatten, is natuurlijk dat je er gauw te veel van eet. Denk maar aan frietjes.
    

Hoeveelheid vet en energiebehoefte

Om te voorkomen dat de vetopslag uit de hand loopt, is het voedingsadvies aan mensen met overgewicht om sterker op vet te letten dan mensen zonder overgewicht, juist vanwege de energiedichtheid van vet. Voor wie een gezond gewicht heeft, is twintig tot veertig energieprocent vet aan te bevelen. Voor wie overgewicht heeft, wordt twintig tot dertig à vijfendertig procent van de dagelijks benodigde hoeveelheid energie in vet aanbevolen. Afhankelijk van je energiebehoefte kun je zelf uitrekenen hoeveel je ongeveer nodig hebt. Uitgaande van 2000 kilocalorieën per dag zou dat variëren van 44 tot 90 gram vet per dag (2000 kcal: 9 kcal × het percentage). In Nederland nemen we gemiddeld zo’n 89 gram vet per dag in.

Rol van vetzuren

Vetten zijn niet alleen belangrijk vanwege de energie die ze leveren. Er zijn veel verschillende soorten vetzuren die worden onderzocht om erachter te komen welke positieve effecten ze kunnen hebben op de gezondheid. Zo wordt het omega 3-vetzuur epa onderzocht op het effect op het functioneren van hart en bloedvaten. Het vetzuur dha wordt bekeken in verband met gunstige eigenschappen voor de hersenen en het zenuwstelsel.

Je kunt alle vetten dus niet zomaar over een kam scheren of roepen dat vet slecht is.